Pussy Riot [Pisi İsyanı] üyeleri kötüsöz [blasphemy] ve dinden nefret etmekle mi suçlanıyor? Yanıt vermek kolay: hakiki kötüsöz devletin yaptığı suçlamanın kendisidir, hakim klik karşısında politik protesto eylemi olduğu apaçık olan bu eylemi dinsel bir nefret suçu olarak formüle etmeleridir. Brecht’in Dilenciler Operası’ndaki o eski sözünü hatırlayın: “Bir bankayı soymak, yeni bir banka kurmaya kıyasla nedir ki?” 2008’de Wall Street bize bunun yeni versiyonunu tanıttı: birkaç bin dolar çalıp bu yüzden hapse atılmak, finansal spekülasyonlarla onlarca milyon kişiyi evinden ve kazancından yoksun bırakıp hem de bu sayede yüce ihtişamlı devlet desteğiyle ödüllendirilmeye kıyasla nedir ki? Şimdiyse Rusya’dan gelen, devlet iktidarından gelen başka bir versiyonla karşılaştık: Pussy Riot’un kilisede yaptığı müstehçen provokasyon, Pussy Riot karşısında yapılan suçlamaya kıyasla, devlet aygıtının her türlü makul kanun ve düzen mefhumuyla alay ederek yaptığı bu devasa müstehçen provokasyona kıyasla nedir ki?
Pussy Riot’un eylemi sinikçe miydi? İki tür sinisizm vardır: ezilenlerin iktidardaki ikiyüzlülerin maskesini düşüren buruk sinisizmi, ve bizzat kendi ilan ettikleri ilkeleri açıkça ihlal eden ezenlerin sinisizmi. Pussy Riot’un sinisizmi birinci türdendir, iktidardakilerin sinisizmi ise –neden onların otoriter gaddarlığına bir Pipi İsyanı demeyelim– çok daha uğursuz olan bu ikinci türdendir.
Ta 1905’te Leon Troçki çarlık Rusyasının karakterini “Asyanın kamçısı ile Avrupanın stok pazarının berbat bir bileşimi” diye nitelemişti. Bu niteleme günümüz Rusyasında da giderek daha geçerli olmuyor mu?
Kapitalizmin yeni evresinin yükselişini, Asya değerleri taşıyan kapitalizmin yükselişini de duyurmuyor mu? (Tabii bu evrenin Asya’yla hiçbir ilgisi yoktur, tamamen günümüz küresel kapitalizmindeki anti-demokratik eğilimlerle ilgilidir) Eğer sinisizmi kendine ait ilkelere gizlice gülüp geçen iktidarın insafsız pragmatizmi olarak anlarsak, o halde Pussy Riot anti-sinisizmin bedenlenişidir. Mesajları şudur: FİKİRLER ÖNEMLİDİR. Onlar sözcüğün en asil anlamıyla kavramsal sanatçılardır: bir Fikri bedenlendiren sanatçılardır. İşte bu yüzden kar maskeleri takarlar: bireysizleşmenin, özgürleştirici anonimliğin maskelerini takarlar. Kar maskeleriyle verdikleri mesaj, hangi birisinin tutuklandığının önem taşımadığıdır – onlar bireyler değildir, onlar bir Fikirdir. Ve işte bu yüzden onlar böylesine bir tehdittir: bireyleri hapse atmak kolaydır, bir de Fikri hapse atmayı deneyin!
İktidardakiler –gülünç ölçüde aşırı gaddar tepkiler vererek belli ettikleri gibi– paniğe kapılmakta bu yüzden tamamen haklıdırlar. Ne kadar gaddarca davranırlarsa Pussy Riot o kadar önemli bir simge haline gelecektir. Ezici tedbirler daha şimdiden Pussy Riot’un tam anlamıyla dünyanın her yerinde gönüllerde yer etmesiyle sonuçlanmıştır.
Bileşimindeki cesur bireylerin Pussy Riot’un küresel bir simgeye dönüşmesinin bedelini kendi canlarıyla ödemesinin önüne geçmek hepimizin kutsal vazifesidir.
Slavoj Žižek
7 Ağustos 2012
~~~
ç.n. “true blasphemy” karşılığı olarak “esas kötüsöz” veya “asıl kötüsöz” demek belki anlamayı kolaylaştırabilirdi ama kötüsöz hiçbir şeyin esası veya aslı sayılamaz. Burada hakikat [truth] üstüne (belki vérité üstüne, gerçek üstüne) bir belirsizlik sözkonusu (bir bahis [wager] değilse
YERSİZ ŞEYLER 