Yukarı bakın! Perseid Göktaşı Yağmuru 11-12 Ağustos’ta Zirve Yapıyor — NASA

Jennifer Harbaugh — 2 Ağustos 2016 — nasa.gov

Önümüzdeki hafta gökyüzünde kozmik “kayan yıldız” gösterisini izlemek üzere geceleyin uyumama ya da alarmınızı kurma planını şimdiden yapın. Hızlı ve parlak göktaşlarıyla bilinen yıllık Perseid göktaşı yağmuru [meteor shower] bu yılki en iyi göktaşı seyretme fırsatlarından birisi olacak.

Her yıl Ağustos’ta, eski bir kuyrukluyıldızdan arta kalmış birikintinin içinden Dünya’nın geçmesiyle birlikte Perseidler ortaya çıkarlar. Göktaşı yağmurunu getiren kuyrukluyıldız izleriyle Dünya arasında bu yıl her zamankinden daha yakın bir karşılaşma yaşanabilir, böylece muhteşem bir gösterinin sahnesi hazırlanabilir.

Akın oluşturan Perseid göktaşları Ağustos 2009’ta kaydedilmiş bu hızlı çekimde gökyüzünü aydınlatıyor. Yıldız gözetenler, gelecek hafta 11-12 Ağustos günlerini bağlayan gece olacak Perseid göktaşı yağmurunda da buna benzer bir akın bekliyor. Krediler: NASA/JPL

“Tahminlere göre bu yıl 11-12 Ağustos gecesi normalin iki katı ölçüsünde bir Perseid akını yaşanacak,” dedi NASA’nın Huntsville/Alabama’daki Göktaşı Çevreler Ofisi’nden Bill Cooke. “Kusursuz şartlar altında, bu ölçüler saatte 200 göktaşına kadar tırmanabilir.”

Akın, normalden fazla göktaşı içeren göktaşı yağmurudur. Son Perseid akını 2009’da olmuştu.

Perseid göktaşlarının her birisi, güneş etrafındaki 133 yıllık yörüngesini kateden Swift-Tuttle kuyrukluyıldızından küçük bir kırıntı. Güneş sisteminin içinden her savrulduğunda ardında trilyonlarca küçük parçacık bırakır. Dünya’nın yolu Swift-Tuttle’ın birikintisiyle kesiştiğinde, kuyrukluyıldız maddesinden zerreler Dünya’nın atmosferine çarpar ve ışık parıltıları halinde dezentegre olurlar. Bu göktaşlarına Perseidler denir çünkü Perseus yıldız kümesinden uçup geldikleri gözlemlenir.

Dünya çoğu kez Swift-Tuttle’ın birikinti akıntısının kenarını sıyırır; kenarda daha az faaliyet olur. Fakat kimi zaman Jüpiter’in çekim gücü tozların oluşturduğu kocaman ağı daha yakınımıza çeker ve Dünya akıntının ortasına doğru gelip birikintiyi sürerek geçer; ortada daha çok madde olur.

Bu yıl da öyle olabilir. NASA’dan ve NASA dışından uzmanlar en az üç akıntının Dünya’yla çarpışacak bir rota izlediğinde hemfikir.

“İşte düşünmeye değecek bir konu. Bu yıl göreceğiniz göktaşları, kuyrukluyıldızlar arasında yüzlerce hatta belki binlerce yıl önce yaşanan bir kesişmeden kalıntılardır,” dedi Cooke. “Bu kamikazeyle Dünya atmosferine girmeden önce milyarlarca mil seyahat etmişlerdir.”

Perseidler Nasıl İzlenecek

Perseidleri görmenin en iyi yolu geceyarısı dışarı çıkıp 12 Ağustos sabahı şafak sökene kadar kalmak. Gözünüzün karanlığa alışması için 45 dakika zaman ayırın. Sırtüstü uzanın ve tam tepenize bakın. Artan faaliyet 12-13 Ağustos’ta da görülebilir.

Bulutlu hava ya da ışık kirliliği altında kalmış yıldız gözetenler için Perseid göktaşı yağmurunun 11-12 Ağustos ve 12-13 Ağustos geceleri Ustream üzerinden naklen yayını yapılacak, 10 pm’de (EDT) başlayacak.

Perseidler hakkında bilgi

Perseid göktaşları saatte 132 bin mil (saniyede 59 kilometre) süratle seyahat ederler. Bu yakıcı sürat Dünya’daki en hızlı arabanın 500 katı kadardır. Bu süratte giden azıcık toz bile Dünya atmosferiyle çarpıştığında canlı bir ışık çizgisi yaratır. Zirve sıcaklıklar 3 bin ila 10 bin Fahrenheit dereceye kadar ulaşabilir.

Perseidler Dünya’ya hiçbir tehlike yaratmaz. Çoğu gezegenimizden 50 mil mesafede yanıp gider. Ama akın olduğunda uzay araçları sorun yaşayabilir.

Göktaşı Çevreler Ofisi’ne Dair

Cooke’un işi, NASA’nın bu göktaşlarının yarattığı riskleri anlayıp hazırlık yapmasına yardım etmek. NASA’nın Marshall Uzay Uçuş Merkezi’ndeki Göktaşı Çevreler Ofisi’nde göktaşı uzmanlarından oluşan bir ekibi yönetiyor. Bu ekibin uzaydaki göktaşlarını çalışması, NASA’nın ulusumuzun uydularını, uzay araçlarını ve hatta Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki astronotlarımızı bu küçük uzay birikintilerinden koruyabilmesi içindir.

Türkçesi: Işık Barış Fidaner

ç.n.:

İyi göktaşı yağmuru lafın üstüne gelirmiş.

Meteoru asteroidden ayırt etmek gerektiğinin farkındayım ama göktaşı sözü meteora daha uygun. Asteroidlere yıldıztaşı diyelim. Asteroidler bizim gökyüzümüze ait değiller.