Yerçekçi Olalım: Uçmak Düştüğünü Unutmaktır — Işık Barış Fidaner

İki önemli rüya tipi, uçma rüyaları ve düşme rüyalarıdır. Uçma rüyası hayallere dalıp gitmektir, düşme rüyası ise gerçekle yüzleşmektir.

Aslında hepimiz her an düşeriz: Hiçbir an geri sarılamaz, hiçkimse geri dönüp sarılamaz, kaçınılmaz ortak istikamet ayrılma ve ölümdür. Ama düşerken gözlerini kapatıp uçtuğunu düşlemek/düşünmek insanın elindedir.

Uçmak düştüğünü unutmaktır. Kuş her kanat çırptığında düşüşünü biraz ertelese de düşmeye devam eder. O halde “uçuşu hatırlamak” düşüşü de hatırlamaktır [1].

Hayatı geren gerçek, insanı yeren yerçek, yerçekimidir, bunu anlamak yerçekçi olmaktır (yer misin yemez misin?). İnsanın bitmek bilmez hakikat arayışı, konuştuğu dildeki bütün simgelerin düştüğünü unutmaya ve uçtuğunu düşlemeye/düşünmeye yarayışıdır. Nutuk’un tutunduğu tutuk nutuk, unutuk, budur [2].

Uçmak ve düşmek, gündüz ve gecedir. İnsan dünyayla birlikte 24 saat topaç gibi dönerek düşmeye devam eder; ama gün boyunca gözlerini kapatıp uçtuğunu, göklerde süzüldüğünü hayal eder, geceleyin ise gözlerini yeniden açar ve aslında düşmekte olduğunu hatırlar.

Yerçekçilik, uçma korkusu (aviophobia) ile uçma ayıplaması (flygskam) arasında köprü kurar. Düşmedeniyet düştüğünü unutabilmek için havaya uç(ur)mayı göze alır (önce başkalarını, en sonunda kendisini) [3].

Uçuş görevlisinin temel vazifesi, oksijen maskesi, can yeleği gibi sihirli objelerle ritüel danslar sahnelemek ve yolculara düştüklerini unutturmaktır, düş yolcusu olduklarını unutturmaktır.

Kalkış yapabilmek için gerekirse düş yolcuları havaya uçurulur ve “uç yolcusuydu, uçtu” denir [4].

Uçmanın temel işlevi A’dan B’ye ulaşmak değil, hem A’ya hem B’ye tepeden bakabilmektir. Hayatın yerçeğini iptal etmek ve onun yerine kendi gerçeğini koyabilmektir.

Yine de uçuş tarzı değişebilir: Hayat zarafetten düşmek midir, yoksa zarifçe düşmek midir (fall from grace, fall with grace)? Savaşarak unutmak mı, yoksa barışarak unutmak mı? Melankoliye kapılmak mı, yoksa yasını tutmak mı?

Étienne-Jules Marey (1894) Düşen Kedi, Wikipedia

Işık Barış Fidaner doktoralı (Boğaziçi Üniversitesi) bir bilgisayar bilimcidir. Yersiz Şeyler‘in Admini, Žižekian Analysis’in Editörü, Görce Yazıları‘nın Küratörüdür. Twitter: @BarisFidaner

[1] “Kuş ölür sen uçuşu hatırla” Füruğ Ferruhzad

[2] Bkz “Gerçek ve Salbırak”, “Kut, Aykut, Aykent: Bengi Dönüş Bengi Düşüş’tür”, “Unutuk (lathouse)” Jacques Lacan

[3] Bkz “Medeni Düşünce → Düşmedeniyet”, “Yerçek” Rammstein

[4] Bkz “10 Ekim’de Gerçekliğin Hakikati Ezmesi ve Sahi-Fol Kavramları”

düşüyorumlamak, düşeyazgı

(tşk)