Koç (hayvancık): Tosbağa, Kıstas, Şofar — Işık Barış Fidaner

Tosbağa ile tavşan masalını bilirsiniz: Koşu yarışı yaparlar; tavşan tosbağadan çok daha hızlı koşmasına rağmen rehavete kapılıp salaklık ettiği için yarışı kaybeder.

Eğer masalın adını tos-bağa ile tav-şan diye okursanız bir başka masal şekillenir:
1) Tavşan tavlayarak şanlanma gayretidir.
2) Tosbağa bağlara toslayarak yön tayinidir.
Başkalarını tavlayarak şan şöhret kazanmaya odaklanan tavşan ‘havuç’ ve ‘çiftleşme’ (ödül ve ilişki) peşinde oradan oraya atlayıp durur. Çevrede rastladığı bağlara toslayarak barındığı durumu ikrar eden tosbağa ise yavaş da olsa sabırla mesafe kaydeder ve rehavete kapılıp salaklık eden tavşanı geride bırakır.

Hayvancıklar bağlamında tav-şan Aslan‘dır, tos-bağa Koç‘tur. Şanlı Aslan’ın tavlamasına kıyasla Koç’un bağlara toslaması, taslamadır; yani Koç, Aslan’ın karizmatik tesirinin aksine, güç gösterisiyle boyunun ölçüsünü alıyordur. Güç gösterileri naiflik (hatta kırılgan/zom erillik) gibi algılanabilse de, Koç’un toslama/taslama eylemleri ne Aslan’ın karizmatik tesirine ne de Akrep‘in kurnaz hamlelerine feda edilebilir.

Taslama eylemini ‘hamama girip terleyen’ tarafların hamam taslarını birbirine fırlatmaları gibi düşünelim. Böylesi bir hamam tası savaşına şayet İsa peygamber gelip müdahale etseydi herhalde şöyle derdi:

İlk tası temiz olanınız atsın. Önce yıkanın da tas savaşını sonra yaparsınız.

İşte o ilk hamam tasını fırlatacak kadar temiz olan Koç’tur. ‘Eski tas eski hamam’sa, yeni hamama yeni taslar bulunacaksa, ‘benim diyen’ birinin çıkıp taslama/toslama yapması şarttır. İşte o ‘benim diyen’, ilk tası koyan, kıstası koyan, Koç’tur. Kantçı ahlakın meşhur düsturu şöyle özetlenir:

Öyle bir eyle ki eylemin kıstas olsun.

Bu söz Koç’a söylenmiştir: Koç’un bulduğu veya koyduğu (kıs)tas (eski veya yeni) hamama aittir, duvara zincirlenmiştir (kıstırılmıştır), özelleştirilemez, kamusaldır, müşterektir. Koç’un çantasının yanında bir de ‘çan tası’ vardır: Ruhlarda çınlayan tasalar o tasa konup kenara kaldırılır. Koç (1) hamama girer, (2) terler, (3) yıkanır, (4) ve (kıs)tası koyar.

Eski tası kaldırıp yeni kıstası koyan Koç, şofarın sesidir.

☉: ♈︎ ♉︎ ♊︎ ♋︎ ♌︎ ♍︎ ♎︎ ♏︎ ♐︎ ♑︎ ♒︎ ♓︎

Işık Barış Fidaner doktoralı (Boğaziçi Üniversitesi) bir bilgisayar bilimcidir. Yersiz Şeyler‘in Admini, Žižekian Analysis’in Editörü, Görce Yazıları‘nın Küratörüdür. Twitter: @BarisFidaner

Bkz “Saçmantıklı Bilmece”, “Şofar: Erbaba’nın katlini müteakip Kanun koyan kurucu jest” Slavoj Žižek, “Kelle Kıstıran, Ego Kıstıran, Fallus Kıstıran”, “Hiperego ve Sinema: Eski Kıstas Eski Hamam: Terleme”, “Erkek adam zom erillikten nefret eder” Luke Burns, “Mama Yemdir, Alkışlamak ‘Al kışla!’maktır”

İmge kaynağı.

“herşey sınırsal herşey!” imza: koç