Kuantum Sıçraması Esas İmleyendir

Bohr’un davet etmesi üzerine Schrödinger Eylül 1926’da dalga mekanikleri hakkında ders vermek üzere Kopenhag’ı ziyaret etti. Ardından kuantum kuramının temelleriyle ilgili günler boyunca süren uzun tartışmalar yapıldı: Schrödinger, dalga mekaniğine dair yeni basit fikirlerinin ikna edici bir resmini verebiliyordu, Bohr ise kuantum sıçramaları olmadığında Planck Yasasının bile anlaşılmaz halde kalacağını ona izah etti. En sonunda Schrödinger:
— “Bu lanet olası kuantum sıçrama işine yapışıp kalacaksak, o halde kuantum kuramıyla herhangi bir alâkam olmuş olmasından pişmanlık duyuyorum,” diye çaresizlikle bağırdı, Bohr şöyle yanıtladı:
— “Ama geri kalanımız senin yaptıklarına müteşekkirdir, çünkü kuantum kuramının netleştirilmesine çok büyük katkılarda bulundun.”

(Heisenberg, 1955, Niels Bohr’un 70’inci doğum günü için hazırlanan kitap)

***

Schrödinger’in kuantum sıçramasına dair reductio ad absurdum’u: Bir kedi vidyosu

***

Kuantum Sıçraması Esas İmleyendir

***

İngilizcesi

Benim duyduğumu sen de duyuyor musun? — Noel şarkısı

Gece rüzgarı dedi ki küçük kuzuya:
Benim gördüğümü sen de görüyor musun?
Yukarıda gökyüzünde, küçük kuzu,
Benim gördüğümü sen de görüyor musun?
Yıldız, bir yıldız oynar gece karanlığında
Uçurtma gibi upuzun kuyruğuyla
Uçurtma gibi upuzun kuyruğuyla

Küçük kuzu dedi ki çoban çocuğa:
Benim duyduğumu sen de duyuyor musun?
Gökyüzünde çınlıyor, çoban çocuk,
Benim duyduğumu sen de duyuyor musun?
Şarkı, bir şarkı ağaçların tepesinde
Deniz gibi kocaman sesiyle
Deniz gibi kocaman sesiyle

Çoban çocuk dedi ki yavuz krala:
Benim bildiğimi sen de biliyor musun?

Görce — çeviri derlemesi

Son versiyon: 24 Temmuz 2015

(93 sayfa — PDF — LaTeX)

İçindekiler

— Sekseninci Doğumgününde Sigmund Freud’a Mektup (Kolektif)

— Charlie Hebdo Üzerine (Jacques-Alain Miller)

— Arzu : Dürtü = Hakikat : Bilgi (Slavoj Žižek)

— Ben Üzerine Bazı Yansımalar (Jacques Lacan)

— Makine ve Yapı (Félix Guattari)

— Dikiş (imleyenin mantığının öğeleri) (Jacques-Alain Miller)

— İlelebet Savaşı (Led Zeppelin)

— Kalbin yasası ve kendini-beğenme deliliği (G. W. F. Hegel)

— Ágota Kristóf’un Büyük Defter’i içimde soğuk ve acımasız bir tutku uyandırdı (Slavoj Žižek)

— Jacques-Alain Miller’e yanıt (Alain Badiou)

— Simgesel: Yeni Uyum (Slavoj Žižek)

— Kurtarılmış Bir Bilgisayar Dili İçin Notlar (Radikal Yazılım Grubu)

— Enterferans (Erwin Schrödinger)

Diğer kitaplar

Enterferans — Erwin Schrödinger

Beyan etmeme müsaade ederseniz, fizik bilimindeki bu hadise ile zamanımızın belirgin temayülü arasındaki analojinin zamanla yakınsayacağını ümit etmekteyim. Şüphem yok ki aklımdaki nihai amaca henüz ulaşılmış değildir.

Hayli gelişen kültürümüzün amacı, bana göre, insan zümresine gereken kanun düzeninin, ferdin özel hadiselerine mümkün olan en az enterferans ile tesis edilmesi olmalıdır. Fizikçinin kullandığı istatistiksel metot bu amaç için epeyi uygun görünmektedir. İnsan zümresi için bunun anlamı, ortalama akıl ve ortalama insan kabiliyetlerinin varyasyon menzillerinin de hesaba katılarak çalışılması, insan oğullarının arzularına hitap etmesi lazım gelen saiklerin çıkarsanması yoluyle, bütün esas özellikleri açısından en azından tahammül edilebilir bir sosyal düzenin temin edilmesidir.

Erwin Schrödinger 1935 Bilim ve İnsan Mizacı