Evrende Kızıllaşma ve Morlaşma: Marksizm ve Feminizm: Fallokristalden Başkası Değildir — Işık Barış Fidaner

Uzaydan gelen bir ışık dalgası eğer size ulaştığında kızıllaşmışsa (redshift) bunun üç farklı nedeni olabilir:
1) Yerçekimsel kızıllaşma (Einstein etkisi): Işığın ötesindeki büyük kütlelerin yerçekimi ışığın enerjisini azaltır.
2) İzafi kızıllaşma (Doppler etkisi): Işığın kaynaklandığı cismin hızla sizden uzaklaşması ışığın dalga boyunu genişletir.
3) Kozmolojik kızıllaşma (Hubble etkisi): Işık uzaktan geliyorsa evrenin genişlemesi ışığın dalga boyunu genişletir.

Alın Teri, Ecel Teri, His-teri — Işık Barış Fidaner

Çalışarak insanca bir ücret almanız mümkünse buna alın teri denir. Yok eğer bu mümkün değilse alın terinin yerini ecel terleri alır.

Ecel teri dökmeyen kimse yoktur. Ecel terinin kaynağı hem o devrin egemenidir hem de onun temsil ettiği ölüm gerçeğidir. Alın teriyle çalışan işçi, egemenle iş sözleşmesi yaparak ecel terini uzaklaştırmaya çalışır.

Oyar Beni — derleme

Son versiyon: 29 Kasım 2021

Yazılar tek tek linklerden ya da kitabın etiket sayfasından (Oyar Beni) okunabilir.

Işık Barış Fidaner

İçindekiler

— O Yar Benim Yahut Oyar Beni

— Gelmiş ve Geçecek

— Melankoli: Adile’ye Dünyanın Yasını Tutturabilmek

— Aşka Dayanmak: Semptom Ego’nun Ötekisidir, Semptom Düşerse Ego da Düşer

— Küçük Prens’in Fanustaki Gülü, Sanal Ağa’nın Terraryum’u, Zuckerberg’in Meta’sı

— Muhtaçlaşma ve Arzu: Politik Muhalefet ve Siyasi Muhalefet

— Sahiplik Sahiliğin Sanallığa Fedasıdır

Diğer derlemeler

栔 : oymak

O Yar Benim Yahut Oyar Beni — Işık Barış Fidaner

Nesimi’ye sormuşlar: O yâr ilen hoş musun?
Hoş olayım olmayayım, o yâr benim, kime ne?
(Kul Nesimi)

İlk bakışta bu dizelerde şair Nesimi’nin sevdiği kadınla ilişkisini tahkik eden münasebetsiz arkadaşına had bildirdiği düşünülebilir. Bu esprili izlenim epey yanıltıcı da olsa birkaç yüz yaşındaki bu dizelerin günümüzde şarkılarla türkülerle can bulmasına katkı yapan “hoş” bir algı yarattığı inkar edilemez. İsabetli bir yoruma ulaşmak için bu ilk izlenim üzerinde birkaç düzeltme yapmalıyız.

Gelmiş ve Geçecek — Işık Barış Fidaner

Zaman, iki parçadır: Şimdi ve şimdi değil.

Şimdi değil, iki parçadır: Geçmiş ve gelecek. Bunu hepimiz biliriz. Ama şu da var:

Şimdi de iki parçadır: Gelmiş ve geçecek. Bu son iki terim arasındaki ayrım ve koşutluk birçok farklı eksende yinelenir ve yenilenir.

Muhtaçlaşma ve Arzu: Politik Muhalefet ve Siyasi Muhalefet — Işık Barış Fidaner

Žižek’e göre bir ülkede devrimci durum oluşabilmesi veya en azından politik muhalefetin etkili olabilmesi için muktedirin halka uyguladığı siyasi baskının bir ölçüde frenlenmesi şarttır:

devrimlerin patlak vermesi zulüm zirve yaptığında değil, “uygun” veya “makul” bir düzeye indiği zaman olur, bu azalma baskıları kabul edilir kılan haleyi dağıtır. (Hiçten Az)

İktidarın zulmüne “siyaset” terimi, muhalefetin mücadelesine “politika” terimi uygun düşer, çünkü etimolojik olarak “siyaset” seyislik yani at veya eşek bakıcılığı kavramı ile akrabadır, “politika” ise yurttaşlık ve hemşehrilik kavramlarıyla akrabadır [1].

Ignorant Ghost — compilation

Final version: 24 November 2021

The texts can be read from the individual links or from the compilation’s tag page (Ignorant Ghost).

Işık Barış Fidaner

Contents

— Suture and Sudur

— Informatic Striptease: Represent → Present → Resent → Sent

— God = Boo: Big Other as Ignorant Ghost in Fleabag

— Why Hermione Chose Ron in Harry Potter

— Capitalism as Patient Zero: COVID-19 was the Answer of the Real

— The Echo and the IT: Imagination is I-machination

— Inflaton and Deflaton: Witless Baptism and Witty Witness

Other compilations

鬼 : ghost

Aşka Dayanmak: Semptom Ego’nun Ötekisidir, Semptom Düşerse Ego da Düşer — Işık Barış Fidaner

Aşka Dayanmak (Enduring Love, 2004) filmi bir balon kazasıyla başlar ve filmin tamamı bu kazanın travmasıyla uğraşmakla geçer. Olayı özetleyelim: Yeşillik açık alanda bir sıcak hava balonu aracı yere inmekte zorlanır ve çevredeki adamlar yardıma gelirler. Esas oğlan da yardıma koşanlar arasındadır, onunla piknik yapmaya gelmiş esas kız ise geride kalıp meselenin çözülmesini beklemeye koyulur.

Tam adamlar balonu yerde tutup sepetteki çocuğu yere indirecekken bir anda büyük bir rüzgar eser ve balonu göklere doğru savurur. O anda çocuk sepetin içine düşer ve beş adam balona asılı kalarak havaya doğru yükselirler.

Küçük Prens’in Fanustaki Gülü, Sanal Ağa’nın Terraryum’u, Zuckerberg’in Meta’sı — Işık Barış Fidaner

Küçük Prens’in cam fanusla saklayıp koruduğu gül [1] yazar Antoine’ın eşi Consuelo de Saint Exupéry’yi temsil etmektedir. Consuelo bu simgeye atıfla Gülün Hikayesi adını verdiği eserinde Antoine ile anılarını anlatmıştır.

Çok sayıda feminist analiz, Küçük Prens’te cam fanusla korunan gülün erkek egemen bakışla çizilmiş bir kadın stereotipi olduğunu vurgular. Bu yazıda ise aynı imgeyi bir başka bağlamda yorumlayacağız [2]:
1) Gül, dijital bulutta sunulan herhangi bir “içerik” veya “içerik üreticisi”dir (yani “yazı” veya “yazar”dır ama dişleri sökülmüş olarak).
2) Cam fanus, “içerikleri içeren bilirbilmezlik balonu” olarak dijital platform veya yayın organıdır, yani Terraryum’dur.
3) Küçük Prens, platform sahibidir, teknofeodal veya neofeodal ağadır, yani Terraryum’u yöneten Sanal Ağa’dır.

Sahiplik Sahiliğin Sanallığa Fedasıdır — Işık Barış Fidaner

Sahilik ve sahiplik arasında diyalektik bir çelişki vardır:
1) Bir yerde sahilik olmazsa orada sahiplik de olamaz.
2) Ama sahiplik ancak sahiliğin fedasıyla kendini teşkil edebilir.

Sahilik olmadığı zaman sahipliğin boşa düşmesi “yalancı çoban” masalında anlatılır. Eğer bir yerde herkes doğruları kendi hayallerine göre eğip bükmeye başlamışsa, artık orada:
1) Kimse kimsenin sözüne güvenemez hale gelir.
2) İnsanlar simgesel bağlar kuramaz hale gelir.
Bu duruma “sanallaşma” diyelim: